Enjeksiyon (İğne) Yapımı

Enjeksiyon: Enjektör içindeki ilacın iğne aracılığı ile doğrudan belirlenen bölge içerisine verilmesi işlemidir.İlaçlar, insan vücuduna enteral veya parenteral yolla verilir. Bunun tıptaki ismi ise enjeksiyondur.

Bazı ilaçların enjeksiyon yoluyla hemen uygulanması gerekir. Enjeksiyon yoluyla uygulanan ilaç çabuk etki gösterdiğinden en kısa sürede sonuca ulaşılır.

Sağlık merkezimizde yapılan uygulamalar arasında enjeksiyon uygulaması da vardır. enjeksiyon uygulamasını dilerseniz evinizde, dilersenizde merkezimizde yaptırabilirsiniz.

Enjeksiyonun Çeşitleri Nelerdir ?

İntravenöz (IV) Enjeksiyon:

İntravenöz enjeksiyon, enjektör içindeki ilacın iğne aracılığı ile doğrudan ven (toplar damar) içerisine verilmesi işlemidir.

İlaçların derhal etki etmesi istendiği acil durumlarda(kardiak arrest gibi), hastanın ciddi enfeksiyon riski altında olduğu durumlarda ilaçların tedavi edici kan düzeylerinin devamlı olarak sağlanabilmesi için veya ilaçların yüksek derecede alkali olup kas ve cilt altı dokusunu tahriş ettiği durumlarda intravenöz yol kullanılır.

İntravenöz yolun diğer parenteral yollara göre önemli bir avantajı, büyük hacimdeki solüsyonların bu yolla verilebilmesidir. Ayrıca doku içine enjeksiyon ağrı yapan veya nekroza neden olabilen bazı irritan ilaçları, intravenöz olarak ağrı oluşturmaksızın vermek mümkündür.

Örneğin; Kanser tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar, Çünkü damar çeperi ağrılı uyaranlara duyarsızdır ve ayrıca ilaç iğne ucundan çıkar çıkmaz kan ile etkisi azalır; ancak, bu nitelikteki ilaçları verirken solüsyonun, damar dışındaki doku içine kaçırılmamasına dikkat edilir.

İntramüsküler (IM):

İlaç,İntramüsküler enjeksiyonla derin kas dokusu içine verilir. Kas dokusunda, kanlanma çok
olduğu için ilaçlar hızla emilir. Verilen ilacın sistemik etkisi, 10–20 dk içinde gözlenir.
İntramüsküler yolla verilecek ilaç miktarı, yaş gruplarına ve seçilen bölgedeki kas yapısına göre değişiklik gösterir.İki yaşın altındaki çocuklarda en fazla 1 ml; kas tabakası iyi gelişmiş yetişkinlerde en fazla 5 ml ilaç verilir.

İntramüsküler enjeksiyon uygulanacak bölge, çok iyi belirlenir. Hasta ya da yaralının yaşı, kas yapısı, durumu ve verilecek ilaç miktarı değerlendirilir. Enjeksiyon bölgesi iyice görülür hale getirilir ve palpe edilir. Bunun için hasta, uygun pozisyon alması için yönlendirilir; enjeksiyon uygulanacak kasın gevşemesi sağlanır.

Vücudumuzda İntramüsküler yapılabilen bölgeler; dorsogluteal, (arka kalça),
ventrogluteal, (yan kalça) femoral (uyluk) bölgeler ile deltoid kasıdır.

Subkutan (SC):

Parenteral yol ilaç uygulama metotlarından olan subkutan enjeksiyon (SC), dermis tabakası altındaki gevşek bağ dokusu (adipoz doku) içine ilaç verme yöntemidir. Subkutan doku, dermis ve kas tabakası arasında yer alır. Deri altı dokusu kan damarlarından zengin değildir.

İlaç emilimi kapiller yolla olmaktadır. Bu nedenle bu bölgeye uygulanan ilacın emilimi, intramüsküler enjeksiyondan daha yavaş, intradermal ve oral yoldan daha hızlıdır. Bununla birlikte, doku dolaşımı ile ilgili bir problem yoksa ilacın emilimi doz kaybı olmadan tamdır. Yavaş ve düzenli emilimi istenen az miktardaki ilaçlar, bu yolla uygulanır.

Örnek:Bazı aşılar, narkotikler, insülin, heparin, premedikasyonda kullanılan ilaçlar, epinefrin ve growth hormonu gibi.

İntradermal (İD):

İntradermal enjeksiyon (İD/İC), enjekte edilecek maddenin derinin epidermis tabakasının altına ve dermis tabakasının içine verilmesidir. Bu, parenteral yollar içerisinde emilimin en yavaş olduğu yoldur. İntradermal enjeksiyon genellikle bakteri, bakteri toksinleri, ilaç ve allerjenler gibi yabancı proteinlere karşı (PPD, allerji testleri) dokunun lokal reaksiyonlarını belirlemek için uygulanır.

Böylece ağır vücut reaksiyonlarına neden olabilecek etkenler, önceden belirlenmiş olur.Emilim bu bölgede çok yavaş olduğundan intradermal enjeksiyonla uygulanacak ilaç miktarı, 1-2 dizyemi geçmemektedir. İntradermal enjeksiyonlarda, sinir uçlarına bası olduğundan ilaç miktarı az olsa bile ağrı duyulur. Bu nedenle bu işlemlerde tüberkülin enjektörü veya hipodermik enjektörler kullanılmalıdır.

Enjeksiyon Uygulamasının Özeti

Enjeksiyon çeşitlerinden hangisi yapılacak olursa olsun önce hastaya güler yüzle ne yapılacağı anlatılır ve daha sonra tamamen hijyenik olarak uygulanır.Burada dikkat edilmesi gereken nokta ilacın hangi yolla yapılacağına dikkat etmektir.Bunun içinde hastanın mutlaka reçetesi olması gerekir ki doktor nasıl bir reçete düzenlemiş, dozunu nasıl ayarlamış ona göre tedavi uygulanır.

• Damar yolu ile yapılır.(İntravenöz)
• Kalçadan yapılır. (İntramüsküler)
• Koldan veya karından cilt altına yapılır.(Subkutan)

Enjeksiyon Nasıl  Uygulanır?

Enjeksiyon yapılırken sırasıyla izlediğimiz adımlar:

1. Gerekli olan tüm malzemeler hazırlanır.
2. Hastaya yapılacak olan işlemler hakkında kısa bilgi verilir.
3. Hava kilidi oluşturmak amacı ile 1 dizyem veya 2 dizyem kadar hava çekilir.
4. Hastanın mahremiyeti adına sadece enjekte edilecek bölge açık kalır.
5. Enjektör işlemi için uygun bir bölge ve kas belirlenir.
6. Enjeksiyon yapılması belirlenen bölge dairesel hareketlerle antiseptik solüsyon kullanılarak temizlenir.
7. Hastaya enjeksiyon yapımı öncesinde derin nefes alması bildirilir.
8. Enjektör 90 derecelik bir açı kullanılarak bölge veya kas tabakasına sokulur. Ve gerdirme işlemi bitirilir.
9. Pasif el vasıtası ile enjektör pistonu geriye çekilerek kan kontrolü yapılır. Eğer kan geliyorsa enjekte durumu iptal edilir ve başa tekrar dönülür. Kan gelmediğinde ise ilaç enjekte edilir.
10. İşlem tamamlandıktan sonra hastada ilacın etkisi gözlemlenir.

Keçiören Halk Sağlık Kabini İnstagram

Keçiören Halk Sağlık Kabini